Waarom REBT goed past in deze tijd:
RET of REBT (Rational Emotive Behavioral Therapy) is van oorsprong een klassieke vorm van cognitieve gedragstherapie en valt onder de 2e generatie cognitieve gedragstherapieën. Albert Ellis is de grondlegger van deze benadering. Alhoewel de methode rond de jaren 50 van de vorige eeuw is ontwikkeld, heeft REBT ook heden ten dage veel te bieden. Het transdiagnostische (= stoornis overstijgende) karakter van REBT en de nadruk op acceptatie en flexibiliteit maken dat REBT veel overlap vertoont met de huidige 3e generatie cognitieve gedragstherapieën (waartoe o.a. ACT en MBCT behoren). Sterker nog, de 3e generatie cognitieve gedragstherapieën (m.n. ACT) hebben gedeeltelijk voortgeborduurd op enkele REBT concepten. Zoals overigens REBT en de Cognitieve Therapie (CT) van Beck eveneens hebben voortgeborduurd op, en stevig verankerd zijn in, de 1e generatie gedragstherapieën (klassieke- en operante conditionering).
REBT is méér dan een therapie-model alleen. Het promoot psychologische gezondheid op diverse gebieden en wordt veelvuldig toegepast in trainings-en coachings contexten, in preventiewerk en binnen het onderwijs.
_________________________________________________________
Oefenen met een minder rigide, en meer accepterende houding.
Het basale idee van cognitieve gedragstherapie is dat irrationele gedachten voor een belangrijk deel zorgen voor disfunctionele gevoelens en gedrag. Specifiek volgens REBT zijn met name extreme en rigide overtuigingen op het niveau van kern-cognities (of op schema-niveau) verantwoordelijk voor emotionele- en gedragsproblemen. Binnen REBT gaan we waar mogelijk direct op zoek naar deze meer basale, niet-accepterende en rigide, denkhouding. Dit betekent dat we, anders dan bij de cognitieve therapie van Beck, minder aandacht hebben voor b.v. foutieve interpretaties of automatische gedachtes en dat we als het ware direct doorstomen naar een dieper gelegen niveau waar sprake is van een rigide en niet-accepterende houding. Zo zou een REBT therapeut b.v. iemand die angst heeft voor een dodelijk ongeval in de kanaaltunnel, niet vragen naar een kansberekening of statistieken o.i.d. (…hoe groot is de kans op een dodelijk ongeval in de kanaaltunnel), maar directer de onderliggende houding blootleggen ( …een dodelijk ongeval mag mij niet overkomen in de kanaaltunnel) en deze aan de kaak stellen. Wanneer het lukt om op dit dieper gelegen niveau een positieve verandering teweeg te brengen en iemand kan zijn rigide en niet-accepterende houding loslaten, dan heeft dit ook een positieve uitwerking op meer aan de oppervlakte liggende cognities (i.e. onze informatieverwerking en inschatting van gevaar wordt accurater).
REBT is hiermee veel filosofischer dan veel mensen denken. We komen volgens REBT vooral emotioneel in de problemen wanneer we iets niet langer accepteren: van onszelf, van anderen of van de omstandigheden. Een belangrijke focus in REBT ligt dan ook bij deze niet-accepterende houding en hoe je die verlaten kunt.
Eigenwaarde vs. zelfacceptatie
REBT heeft een aantal krachtige en specifieke concepten, waaronder haar unieke kijk op het begrip ‘eigenwaarde’ en op zelfbeeldproblematiek. Volgens REBT is het begrip ‘eigenwaarde’ zélf het probleem. Die term impliceert immers dat we als mens kunnen worden ‘afgewaardeerd’ of dat onze waarde kan worden ‘opgewaardeerd’, afhankelijk van onze prestaties (of bezittingen, of de mening van anderen). REBT moedigt mensen aan om het hele begrip ‘eigenwaarde’ over boord te gooien en om te leren denken en handelen in termen van o.a. ‘onvoorwaardelijke zelf-acceptatie’ en ‘onvoorwaardelijke ander-acceptatie’. Deze begrippen – en de bijbehorende houding van meer acceptatie en flexibiliteit – passen eveneens heel goed binnen het gedachtegoed van de huidige 3e generatie cognitieve gedragstherapieën.
Concreet Door middel van concrete stappen (o.a. het ABC van REBT) kunnen we leren om onze niet-accepterende houding te identificeren, om deze kritisch tegen het licht te houden en om een productievere houding te ontwikkelen.
__________________________________________________________
Volgens REBT:
- Zijn we zelf voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor onze eigen emoties en acties.
- Ligt aan ongezonde negatieve emoties en onproductief gedrag vaak een irrationele, niet-accepterende houding ten grondslag. Irrationele gedachten die met zo’n houding gepaard gaan bevatten meestal eisen die we stellen aan onszelf, aan anderen of aan de wereld.
- Kunnen we leren om anders tegen moeilijkheden/ situaties aan te kijken. We kunnen een realistischere en meer flexibele houding aannemen, dat vergt wel (veel) oefening!