Uit onderzoek naar uitstelgedrag onder studenten kwam het duidelijk naar voren; jezelf veroordelen over je ‘foute’ gedrag werkt averechts. Uit dit onderzoek bleek namelijk dat studenten die het leren voor hun tentamen uitstelden maar zichzelf daarna konden vergeven, het leren voor het volgende tentamen minder vaak opnieuw uitstelden in vergelijking met de studenten die het zichzelf niet vergaven. Jezelf je fouten vergeven helpt kennelijk. Hoe zit dat?

Binnen RET spreken we bij zelfveroordelingen om eigen onhandig gedrag bijvoorbeeld van twee orde problematiek; daarmee wordt bedoeld dat mensen vaak een probleem over hun probleem maken, en zichzelf dan extra in de nesten werken. Zoals hierboven; je wordt kwaad op jezelf omdat je uitstelgedrag vertoont. Of, je voelt jezelf minderwaardig  omdat je om iets ‘onbelangrijks’ snel in paniek kan raken. Als dat gebeurt heb je niet alleen meer last van het oorspronkelijke probleem (bv. het uitstelgedrag of de paniekgevoelens), maar heb je er een probleem bij; namelijk kwaadheid op jezelf of minderwaardigheidsgevoelens. Twee problemen voor de prijs van een. Je accepteert als het ware niet dat je last hebt van een bepaald probleem, of dat je bepaalde ‘eigenaardigheden’ vertoont of sommige ‘fouten’ maakt. En zolang je dat niet kunt accepteren, is er weinig ruimte om te kijken naar hoe je dingen anders kunt aanpakken.

Een eerste stap is dus, paradoxaal genoeg, om jezelf toe te staan dat je precies van die dingen last mag hebben als je blijkbaar hebt, hoe vervelend of naar dat ook is. Als je dat kunt toestaan bij jezelf, en er mogelijk mild en met ‘mededogen’ naar kunt kijken, heb je in ieder geval geen probleem meer over je probleem en is er meer ruimte om te kijken naar wat je kunt leren van het oorspronkelijke probleem. Soms blijkt het oorspronkelijke probleem dan ook al veel minder aanwezig te zijn.

Jezelf oefenen dus in een milde blik, met mededogen naar jezelf en je ‘tekortkomingen’ kijken, dat is wat we bedoelen in RET met werken aan ‘onvoorwaardelijke zelfacceptatie’. En dat is wat men bedoelt binnen mindfulness met ‘zelfcompassie’.